Edeb, hayâ, affetmek

İslâmda beğenilen kırk güzel ahlâk vardır. Bunlardan birisi de "Edeb" ile "Hayâ"dır. Çirkin olan şeylerden arınma duygusudur. Esası da, utanma ve Allah korkusudur. İffetten hâsıl olur bu güzel huy insanda. Kötü bir iş yapınca utanç yayılır onda. Eshaptan birisine biri "Edeb"i sordu. (Edeb, kulun haddini bilmesidir) buyurdu. Dînimiz İslâmiyet şüphesiz Hak dînidir. Edeb hayâ, ar nâmus, güzel ahlâk dînidir. Peygamber Efendimiz, edeb hayâ timsâli, İdi ki, bu hasletin bulunmaz bir emsâli. Nitekim buyurur ki o Resûl-i kibriyâ; (Hayâ îmandandır) ve (Allahtan edin hayâ.) Hem "Hayâ", nişânı ve esasıdır îmanın. Fuhuş ise mâlesef lekesidir insanın. İffetli bir Müslüman, herkesten eder hayâ. Günahlara dalmaz ve düşkün olmaz dünyaya. Bir talebe, edebi gözetir ise eğer, Elbette hocasından çok istifade eder. Bu dinde beğenilen güzel huy, kırk adettir. Bunlardan mühim olan biri de "Affetmek"tir. Gücü yettiği halde intikam almayarak, Affedici olmaya, denilir "Güzel ahlâk". Rabbimiz, 'şirk'ten başka günahları affeder. O, affedici olan mümini de çok sever. Allahın Resûlü de affetmeyi severdi. Affedici olmayı hem tavsiye ederdi. Özür dileyenleri affetmek çok iyidir. Evliyâ-yı kirâmın hallerinden biridir. İyilik ve ihsânda yarışırlar müminler. Affeder, küs durmaz ve barışırlar müminler. Onlar hakkı ve sabrı ederken de tavsiye, Tatlı dil ve güler yüz gösterirler herkese. Nasıl ki bir suçluyu çok sevapsa affetmek, Sevaptır borçlunun da borcunu istememek. En üst derecesidir affetmek, adâletin. Hem şecâat ve hilmin, vakar ve merhametin. Bedduâda bulunmak câizken bir zâlime, Affetmesi efdaldir hattâ zâlimi bile. -------- E-mail: abdullatif.uyan@tg.com.tr Tel: (0 212) 454 38 10 www.siirlerlemenkibeler.com