Moskova'nın Kürt atağı
Rusya Federasyonu, Beşşar'ın başarı şansının olamayacağını görünce Suriye ve Irak Kürtleri politikasını yenilemeye başladı. Bu kapsamda Irak Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesut Barzani 20-21 Şubat'ta ilk defa Moskova'ya resmen davet edildi. Barzani'nin Moskova ziyareti sırasında Erbil'deydim. Barzani ailesinin Moskova ile özel bir tarihi ilişkisi bulunuyor. Sovyetler Birliği, 1946'da Molla Mustafa Barzani ve arkadaşlarına siyasi sığınma hakkı vermişti. Baba Barzani, Moskova'da 12 yıl yaşamıştı. Barzani ailesinin üzerinde Rus kültürü, eğitimi ve Rusçanın her zaman etkisi olmuştur. Baba Barzani'nin hanımlarından birinin Moskova'da yaşayan Tacik asıllı asil bir aileden olduğu iddia ediliyor. Irak'ın Moskova Büyükelçisi'nin de Kürt kökenli ve KDP'ye yakın olması Barzani'nin Irak Büyükelçiliği tarafından en üst düzeyden kabul görmesini sağlamıştır. Barzani'nin Moskova ziyareti hem siyasi ve hem de ekonomik amaçlıydı. 10 Ekim 2012'de Rus devlet şirketi Gazprom Neft, Irak Kürdistan Bölgesi ve Irak merkezi yönetiminin idari ve askeri kontrolündeki Diyala vilayetinde bulunan Mendeli bölgesi için petrol ve gaz arama anlaşmasını Erbil ile yapmıştı. Gazprom Neft, Bağdat'dan izin almadan Erbil ile arama anlaşması yaptığı için Başbakan Maliki'nin merkez hükümeti tarafından baskı görüyor. Barzani'nin Moskova ziyaretinin bilerek gölgede bırakılan kısmı Suriye Kürtleri konusu olmuştur. Suriyeli Kürtler, Kürtler olmadan rejim ile muhalefet anlaşırsa bunun bir değeri olmadığını ve Suriye'nin iki kurucu ulusundan biri olduklarını iddia ediyorlar. Rusya Federasyonu ise Barzani üzerinden Suriye Kürtleri politikasında yeni kartlar elde etmeye çalışmaktadır. Barzani, Moskova'ya Suriye üzerine hazırlıklı gitti. Moskova ziyaretinden dört gün önce 16 Şubat'ta Kürt Yüksek Konseyi (Kürtçesi: Deste-i Bala) ile Erbil'in Selahattin ilçesindeki başkanlık konutunda toplantı yaptı. Kürt Yüksek Konseyi, 10 üyeden oluşuyor. Konsey'de 5 PYD ve 5 Kürt Ulusal Konseyi üyesi bulunuyor. Söz konusu 5 Kürt Ulusal Konseyi üyesi Kürt Demokratik Birlik Partisi, Suriye Kürt Demokrat Partisi (aynı adla iki ayrı parti bulunuyor), Kürt Birlik Partisi ve Suriye İlerici Demokratik Kürt Partisi'nden oluşuyor. PYD dışında bütün Kürt partilerini kapsayan Kürt Ulusal Konseyi ise Suriye'de bulunan 16 Kürt partisinden oluşuyor. 16 Suriyeli Kürt partisinin toplam etkisi ve tabanı PYD kadar olmadığı için Suriye Kürt siyasi partilerinin tamamını kapsayan çatı örgütü olan Kürt Yüksek Konseyi oluşturulmuştur. Suriyeli Kürtler arasında PYD'nin en güçlü Kürt hareketi olmasının ana nedeni PKK'nın uzantısı olmasıdır. PKK'nın Suriye'de yıllardır etkin olması, tabanının bulunması, PKK'nın yönetici ve ideolog kadrosunda Suriyeli Kürtlerin önemli bir ağırlığının bulunması PYD'nin Suriye'deki etkinliğinin ana nedenidir. Bunun yanında PYD'nin şiddet kullanmaktan çekinmemesi, Beşşar rejimi ile uyumlu olması, pragmatizmi etkili olmaktadır. PYD, Suriye Kürt coğrafyasını kendi alanı olarak görmekte ve Barzani'nin Suriye'de etkin olma isteğinden bile memnun olmamaktadır. Türkiye ve Suriye Kürtleri arasında yakın akrabalık bağları bulunmaktadır. Suriye Kürtlerinin okullarda ve yazışmalarında Latin alfabesi kullanmaya başlaması da Türkiye'nin doğal etkinliğinin ayrı bir göstergesidir. 16 Şubat toplantısında Suriye'nin siyasi, askeri, ekonomi ve emniyeti hakkında konular ve muhalefet ile Suriye Kürtleri arasında olan ilişkiler elle alındı. Toplantıda Irak Kürdistan Bölgesi'ne sığınan yaklaşık 80 bin Suriyeli Kürt mültecinin de durumu ele alındı. Barzani, Kürt Yüksek Konseyi ile görüştükten sonra Moskova'ya Suriye Kürtlerinin mesajlarını taşıdı. Ama Erbil, Suriyeli Kürtlerin sözcüsü de değil. Suriyeli Kürt partilerinin Erbil ve Süleymaniye'de durumu iyi ama Suriyeli Kürtler için aynı şey söylenemez. Suriyeli Kürtlerin bulunduğu tek kamp olan Duhok-Dumiz mülteci kampında durum oldukça kötü. Eğitimli Suriyeli Kürtlere (mühendisler, öğretmenler vb.) çalışma izni verilmiyor. Ancak işçi olarak çalışabiliyorlar ve çoğu zaman paralarını da alamıyorlar. Barzani'yi resmen davet eden Moskova bu ziyaretten iki sonuç çıkarmaya çalışıyor. Birincisi, Beşşar yönetimine koşulsuz destek vermenin bir sonuç getirmediğini gördü. Koşulsuz desteğin Rusya Federasyonu'nu Suriye'de ve Ortadoğu'da yıprattığını anladı. Arap baharı rüzgarına karşı durmanın yıpratıcı sonuçları ile karşılaştı. Bu nedenle Suriye'de Beşşar yönetimi dışında kendine yeni müttefikler oluşturmaya çalışma sürecine girdi. Suriye Kürtleri ile ilişkilerin geliştirilmeye çalışılması da bu yenilenen politikanın ürünüdür. İkincisi, Moskova Maliki ile Barzani arasında denge siyaseti kurarak Irak'ta siyasi, ekonomik (enerji) ve askeri alanda güçlenmeye çalışıyor. Suriye'de kaybettiği siyasi mevzilerini Irak'ın kuzeyinde ve güneyinde kazanmaya çalışıyor.