2014'ün koltukları

2014'te kim nerede oturacak (hangi makamda olacak) hesapları ve tahminler biraz Genelkurmay hiyerarşisine benziyor. Eskiden bu tip hesaplar orada çok sık yapılır ve adına da düzen denilirdi. Taa 88 yılında 2000 yılının genelkurmay başkanının kim olacağının, dolayısı ile kara kuvvetleri komutanının belli olduğu söylenirdi. Geçen sene bu devran döndü, sancılı da olsa bu makamlara geliş gidişlerin siyasi iradenin kararıyla olacağı, olması gerektiği kabul edildi. Bu makamlara siyasi iradenin kararıyla gelinip gidilecekse siyasi irade kimin kararıyla gelecek ve gidecek. Onu hepimiz ezbere biliyor ve ağız alışkanlığı seçmen iradesi diyoruz. Peki böyle olacaksa bu hesapları yaparken, 2014'te cumhurbaşkanı başbakan olur, başbakan cumhurbaşkanı olur, ara dönem emanetçisi de filanca olur, hesaplarını neyin üzerine inşa etmiş oluyoruz. Görüntü şöyle: Seçmen iradesi blok halde ve hangi yönde tecelli edeceği zaten belli. Problem paylaşım. Bunun kararını iki kişi verir. Başbakanla Cumhurbaşkanı paylaşım işini ve kimin hangi şartlarda nerede oturacağının kararını verirse gerisinin önemi yok. Anayasa Mahkemesi halihazırdaki cumhurbaşkanı yeniden aday olabilir diyerek, cumhurbaşkanının elini de güçlendirdi.(*) Ben de adayım derse hesaplar altüst olur. O zaman tek yol anlaşmak ve bir orta yol bulmak. Seçmen bu hesapların neresinde? ... Makul bir endişe var. Deniliyor ki, cumhurbaşkanı da halk tarafından seçilirse, yürütme iki başlı gibi olur. Sıkıntı çıkar. Çözüm Başbakan'ın ikinci planda kalacağı bir düzenleme yapmaktır. İkinci bir çözüm yolu daha var: Halk tarafından da seçilse cumhurbaşkanlığı makamını sembolik hale getirmek. Buna razı mıyız, değiliz. Neden razı olmadığımızı açıkça söyleyebiliyor muyuz? Çünkü makamların görevini tarif ederken, yetki sınırı çizerken isimleri esas alıyoruz. Sembolik cumhurbaşkanlığı filana uymaz. İkinci plana itilmiş başbakanlık da falanın işine gelmez. İsimleri hesaba katmadan düzenleme düşünmüyoruz. Bu da kişiye özel düzenleme talebi anlamına geliyor. Ben uzun vadeli hesap yapamıyorum. Ama şunu biliyorum. Genelde bu tip işlerde evdeki hesap çoğu zaman çarşıdaki hesaba uymaz. 2007'de de uymadı, Özal seçilirken de uymadı, seçildikten sonra da uymadı, Demirel'den sonrası için de uymadı.. Şimdi ne değişti de birebir uyacak ya da örtüşecek. ........ (*) Cumhurbaşkanı tekrar aday olabilir kararının müzakere şartlarını eşitlemek bakımından muadiliyet cetvelindeki karşılığı iktidar partisinin tüzüğünü değiştirip, en fazla üç dönem milletvekili olunabilir hükmünü kaldırmaktır.