Sigortalılıkta başlangıç ilk prim ödenen tarihtir
Soru: "Sayın Şerif Bey. 15 Eylül 1988 tarihinde staj yaptığım Ticaret Meslek Lisesinden SSK numarası aldım. Daha sonra 12 Mart 1993 tarihinde iş yeri açarak Bağ-Kur'lu oldum. Sonrasında iş yerimi kapattım ve 20 Ocak 2000 tarihinden bu yana da SSK'lı olarak primim ödeniyor. Benim sigorta başlangıcın hangi tarih ve 1991 ila 1992 yıllarında yaptığım 18 aylık askerliği borçlansam bana faydası olur mu?" Hasan K./İstanbul STAJYERLİK EMEKLİLİK AÇISINDAN SİGORTA BAŞLANGICI SAYILMAZ Okulda öğrenim görülen tarihlerde staj yapan öğrenciler iş kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümlerine tabi olduklarından bu sigorta kollarından prim ödenmekte, staj yapılan dönemde olası bir iş kazasına karşı öğrenciler sosyal koruma altına alınmaktadır. Bu nedenle stajyer öğrencilere SSK sicil numarası verilmektedir. Her ne kadar staj devresi sigortalılık süresinden sayılmamış olsa bile, stajyer adına tescil edilen SSK sicil numarası geçerlidir. Ancak staj dönemimde emeklilik primi dediğimiz uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediği için çıraklık dönemindeki sigorta başlangıcı emeklilik açısından değerlendirmeye alınmaz. ASKERLİK BORÇLANMASI SİGORTA BAŞLANGICINI GERİ ÇEKEBİLİR Sigortalılık süresinin başlangıcının tespitinde askerlik borçlanması, yurt dışı hizmet borçlanması, diğer borçlanmalar (doktora, avukatlık stajı gibi) ile itibari hizmet süreleri de önemli rol oynamaktadır. Askerlik borçlanması, yurt dışında geçen sürelerin borçlanılması, doktora yapanların borçlanması, avukatlık staj sürelerinin borçlanması gibi 5510 sayılı Kanunun 41. maddesi ile 3201 sayılı Kanun kapsamında yapılan borçlanmalar sigortalılığın başlangıç tarihini geriye çekmektedir. Örneğin; 02.01.1971 doğumlu olan ve ilk defa 12 Mart 1993 tarihinde Bağ-Kur'lu olup da SSK şartlarından emekli olacak kişi 1991-1992 yılları arasında toplam 18 ay askerlik yapmış ve bu süreyi borçlanmışsa ilk defa sigortalı olduğu tarih 18 ay geriye gidecek ve sigorta başlangıcı 12 Eylül 1991 olacaktır. Dikkat edilmesi gereken konu askerlik yaptıktan sonra ilk defa sigortalı olanların askerlik borçlanması ile sigortalılık başlangıcının geriye gittiğidir. Aksi halde sigortalılık başlangıcının değişmesi söz konusu olmaz. Örneğimizdeki sigortalının ilk defa 1 Ocak 1990 tarihinde sigorta tescilinin yapıldığını kabul edersek, bu sigortalının askerlik borçlanması yapması halinde sigortalılık başlangıcı değişmeyecektir. Sadece askerlik süresi kadar prim gün sayısı kazanacaktır. Yargıtay bir kararında "Sigortalılık süresi normalde 506 sayılı yasaya tabi çalışmanın başladığı tarihten hesaplanır. Ancak askerlik borçlanması ve yurt dışında geçen sürelerin borçlanılmasından oluşan sigortalılıklarda, sigortalılığın başlangıç tarihi borcun tamamının ödendiği tarihten geriye gidilerek bulunan tarihtir. Borçlanılan askerlik tarihinin bu tarihten daha geride bir tarih olması durumunda, sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki sürelere ilişkin borçlanmalarda uygulanan başlangıç tarihini kaydırma kuralı uygulanır. Bu kaydırma sonucu bulunan son tarih 25 yıllık süreyi doldurmadığı sürece, Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalıya aylık bağlayamaz" sonucuna varmıştır. SİGORTALI İHTİYACI KADAR BORÇLANABİLİR Okurumuz askerlik borçlanması yaptığı takdirde ilk sigortalılık tarihinden önce askerlik yaptığı için sigorta başlangıcı borçlanma süresi kadar geriye çekilecek ve 53 yaşına kadar en az 5600 gün prim ödemek şartıyla emekli olabilecektir. Burada okurumuza şu hatırlatmayı da yapmak istiyorum. Prim gün sayısına ihtiyacı yoksa askerlik borçlanmasını emekliliğini bir sene geriye çekecek süre olan dört aylık süre kadar borçlanarak da emekli olma yaşını 53'e çekebilir.