REJİMLER NASIL YIKILIR? (Akademi ders notu gibi)

Bir dönem Milli Güvenlik Akademisi çok revaçtaydı. Yüksek bürokratların bu tezgâhtan geçmiş olması arzulanıyordu. Oradaki hızlandırılmış eğitimde devlet işlerinin emanet edileceği kişilere "önemli!" konular anlatılırdı. O önemli konular günümüzde (Lafonten) masalları gibi oldu. Bu uygulama hâlâ devam ediyorsa, sadece sivil bürokrat adaylarına değil, kurmay adaylarına da Etyen Mahcupyan'ın yazısının ders olarak okutulmasını teklif ediyorum. Mahcupyan, "Rejimler ender olarak karşıtları tarafından yıkılır" diyor. Her paragrafı vecize gibi. *Adil olmayan, özgürlüğü kısıtlayan, eşitsizlikleri besleyen, birbirini tanıma ve birlikte yaşama eğilimlerini suiistimal eden rejimlerin bir anda yıkılmasını psikolojik olarak isteriz. Mazlumun haklarının verilmesini, zalimin diz çökmüş hâlini görmeyi hayal ederiz. Ancak bu tür dramatik olaylar rejim değişiklikleri açısından genel kuralı oluşturmazlar. * Aklımızda yıkımı ima eden sembolik olayları saklasak da, aslında rejimler genellikle değişen şartlara adapte olamamanın sonucu olarak tedrici bir biçimde yıkılırlar. Bu hüzünlü bir süreçtir.. *** *Yıkılmakta olan rejimin imtiyazlı konumda olan sahipleri önce buna inanamaz, eski alışkanlıklarıyla kibirli duruşlarını sürdürürler. Ne var ki toplum giderek onları farklı bir zihinsel kalıp içinden algılamakta ve 'arkaik' duruş ve tavırlarını her geçen gün daha da yadırgamaktadır. Bu durum imtiyazlı kesimde öfkenin ve karşı mücadelenin kapısını açar. Gidilen yolun iyi olmadığı bellidir... Acilen bir tedbir alınması, statükonun konsolide edilmesi gerekmektedir. Oysa şartlar güç kullanımını, otorite sahiplerinin yumruklarını toplumun tepesine doğru sallamalarını engellemektedir. Dolayısıyla daha ince taktiklere, manipülasyonlara ihtiyaç vardır... *** *Çünkü bir rejimin yıkılmaya doğru gitmesi, yeni bir meşruiyet anlayışının ortaya çıktığını ve bu yeni bakış altında eski uygulamaların gayrı meşru hâle geldiğini gösterir. Meşruiyeti yeniden oluşturmak imkânsız olduğu ölçüde de, 'yeni' olanın gayrı meşru olduğunu kanıtlama peşine düşersiniz. .... Notlar uzun.. Siz ders notu yapmaya karar verirseniz devamını bulmanız kolay. Bu neticede bir teklif. İç düşmanlardan size zarar gelmez, savunduğunuz ilkelere en büyük düşmanlığı değişen şartlara ayak uyduramadığınız için kendiniz yapıyorsunuz, diyor. Demiş aslında.. Bunları dediği tarihte bu kadar çok ipucu yoktu. Şimdi herkes bir şeylerin değişeceğini hissediyor ama adını koyamıyor.. Yeni dönemi tahayyül edemiyor. Ben devir teslim sancısı diyorum.. Dile kolay yüzyıl sonra devir teslim.