Gökyüzünden gelen afet

Kategori 1: 119-153 km/saat

Kategori 2: 154-177 km/saat

Kategori 3: 178-209 km/saat

Kategori 4: 210-249 km/saat

Kategori 5: 250'den yüksek

25 Ağustos 2005 sabahı en yoğun iskan edilmiş güneydoğu Florida sahillerini Kategori 3 ile vuran Katrina kasırgası çok büyük zararlara yol açtı. Meksika Körfezindeki deniz suyu sıcaklığının 30 dereceye ulaşması, deniz yüzeyinden atmosfere doğru aşırı buharlaşmaya sebep olmuş, bunun sonucunda Katrina kasırgası olağanüstü bir enerji kazanarak, şiddeti saatte 250 km'nin üstüne çıkmıştı. Artık Katrina Kategori 5'e yükselmiş ve önüne gelen her şeyi adeta yutmaktaydı.

İki gün içinde yönünü ABD'nin güney sahillerine doğru değiştiren bu doğal afetten kaçabilmek için 28 Ağustos'ta New Orleans şehrinde 480 bin kişi süratle şehri terk etmek zorunda kaldı. Kalanlar ise evlerini korumak için barikatlar kurdular, pencere ve kapılarını muhafaza altına aldılar. Deniz üzerinden karaya ulaşan Katrina, enerjisinin bir kısmını kaybederek New Orleans üzerinde Kategori 3'e düştü. Ancak hâlâ şiddeti saatte 200 km'nin üstündeydi ve verdiği zarar korkunçtu, sanki deprem olmuş gibi binalar ve köprüler tahrip olmuş, yoğun sağanak yağmur altında yıkılan baraj duvarları sonucu kent tamamen sular altında kalmıştı. Şehrin bazı mahallelerinde su derinliği 6 metreyi geçmekteydi. Bir müddet sonra kuvvetini kaybeden fırtına, Alabama, Tennessee, Kentucky ve Ohio'dan geçerek ve fazla maddi hasara yol açmadan 31 Ağustos 2005'de etkisini kaybetti.

Sonuç olarak; 1500'den fazla ölü ve aylar sonra bile binlerce kayıp insan bu korkunç kasırganın bilançosuydu. Özellikle sahil kesiminde yaşayan 1 milyon insan evsiz kalmış ve 350.000 ev yıkılmıştı. Şehrin içme suyu kesilmiş, yiyecek mağazaları yağma edilmiş, elektrik telefon hatları devre dışı kalmıştı. Bu arada Meksika Körfezindeki 20 petrol platformu kaybolmuştu.

Son 80 yılda Kuzey Amerika'nın Güneydoğu Sahillerini vuran ve en fazla can kaybına neden olan kasırgalar ise şunlardır:

1935 (İsmi bilinmiyor): Florida  600 ölü, 

1969 Camille kasırgası:  Mississippi 256 ölü

1992 Andrew kasırgası:  Florida 43 ölü, 

2005 Katrina kasırgası: Florida 1500 ölü

İlk tespitlerde Katrina'nın verdiği maddi zarar 150 milyar dolardı. Ancak orta ve uzun vadedeki yatırımların yekünü 600 milyar doları aşmaktadır. Bu yüksek rakamlarla Katrina, 2004 yılı Aralık ayında Hint Okyanusundaki Tsunami felaketinin çok ötesinde bir maddi zarara yol açmıştır. Ancak, tsunami ve depremlerde meydana gelen can kayıplarına nazaran kasırgalardaki kayıplar daha azdır.

Değerli okurlar, bir kasırga merkezinin çapı ortalama 550 km'dir. Bir günde oluşturduğu enerji, bütün dünyadaki enerji santrallerinin ürettiği enerjiden fazla olmaktadır. 2005 yılı kasırgalar açısından en büyük zararların meydana geldiği yıldır. Katrina ile birlikte Wilma Kasırgası da büyük tahribata yol açmıştır. Ancak sadece Amerika kıtasında değil, Asya'da da kuvvetli tayfunlar 2005 yılında kendini göstermişti  (Asya'da kasırgaya tayfun denilmektedir). Asya'daki 2005 yılı tayfunları şunlardır: Haitang (Milliyetçi Çin), Mutsa, Talim, Khanun (Çin), Nabi (Japonya).

Avrupa kıtası ise şimdiye kadar kasırgalardan korunmuştur. Çünkü Akdeniz'in yüzey sıcaklığı kasırga oluşumu için yeterli seviyeye çıkmamaktadır. Ancak bilimsel araştırmalar küresel ısınma sebebiyle Akdeniz'de ilerde oluşabilecek sıcaklık artışlarının kasırgaları tetikleyebileceğini göstermektedir. Genel anlamda sıcaklık artışlarının tüm dünyada iklimsel değişikliklere neden olduğu bilinen bir gerçektir. Deniz suyu sıcaklıklarında global bazda son 20 yıl içinde 0.5 derece bir artış gözlenmiştir. Yüzey sıcaklığının 26 dereceyi aşması halinde yüksek miktarda buharlaşma gerçekleşmekte, bu da kasırgaların oluşmasını hızlandırmaktadır. Son yıllarda kasırgaların sıklaşması yanında, şiddet ve süreleri de artmıştır.

Değerli okurlarım, bugünkü yazımda size tabii afetlerden kasırgalar ve yol açtıkları can ve mal kayıplarının boyutunu sunmaya çalıştım. Ancak, güzel ülkemizin bulunduğu enlemlerde bugün için böyle bir kasırga oluşumu mümkün gözükmemektedir.

Hepinize sağlık ve neşe dolu güzel günler diliyorum. Sevgilerimle...

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Fethiye'de bulunan Kelebekler Vadisi'nde yapılması planlanan 6 konserli Çadır Festivali'ni "Yüksek sesli müzik yayını, bölgede yaşayan canlılara zarar verir" gerekçesiyle iptal etti. 80'den fazla kelebek türü ve pek çok canlıya ev sahipliği yapan vadi, bakanlığın kararıyla huzura kavuştu. ANKARA İHA

Birleşmiş Milletler, dünyada 2000 yılından bu yana meydana gelen afetlerin 2.5 trilyon dolarlık ekonomik kayba neden olduğunu açıkladı. BM tarafından hazırlanan raporda, bu rakamın küresel tahminlerden yüzde 50 daha fazla miktara denk geldiği belirtildi. AA