Çanakkale yüzüncü yıla hazırlanıyor

Ramazanın altıncı günü Çanakkale Şehitlik Abidesi'nde yaklaşık 5 bin kişinin katıldığı bir iftar programı yapıldı. İftara Osmanlı coğrafyasından ve Türkiye'nin çeşitli illerinden gelen şehit yakınları ve Kazım Karabekir'in kızı Timsal Karabekir, Seyit Onbaşı'nın torunu Şaban Çabuk katıldı. Dedeleri Çanakkale Cephesi'nde birlikte savaşanların torunları 98 yıl önce dedelerinin iftar yemeği olan buğday çorbası, su ve ekmek ile oruçlarını açtı.

Çanakkale Savaşları 2015'de yüzüncü yılını anacak. Yüzüncü yıl için Anma Ajansı'nın da kurulması planlanmış. Çanakkale'de bir ay önce göreve başlayan genç ve başarılı Vali Ahmet Çınar'ın Çanakkale'yi yüzüncü yıla başarıyla hazırlayacağına inanıyorum. Çınar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğü yapmış. Başbakanlık ofisinde görev almış. Türk dünyası ve Karadeniz üzerine uzman. Asıl önemlisi yazar, akıcı bir romanı var. Yani, çok boyutlu, çok yönlü bir aydın. Şimdiden projeler üretmiş ve faaliyete geçirmek için girişimlere başlamış. Çanakkale abidesinin çevre düzenlemesi için İstanbul Büyükşehir'den uzman ekipler getirmiş. Çanakkale Boğazı'nda batık olan on beş savaş gemisinin çıkartılarak sergilenmesi için ilk girişimlere başlamış.

Türkiye'nin en batısındaki şehir olan Çanakkale sanayi şehri mi olsun, yoksa turizm şehri mi olsun tartışmaları yıllarca sürmüştü. Sonuçta Çanakkale Savaşları, Troia ve Çanakkale Boğazı bu coğrafyanın önemini ortaya koyuyor.

Gelibolu Yarımadası Tarihî Milli Parkı da yenileniyor. Orman ve Su İşleri Bakanlığı milli park için başlattığı 23 projeyi 2015'e kadar bitirmeyi hedefliyor. 7 Haziran 2012 tarihinde Başbakan Erdoğan tarafından hizmete açılan Çanakkale Destanı Tanıtım Merkezi'nde on bir ayrı salonda 3D filmlerle Çanakkale Savaşları aktarılıyor. On üçüncü salon olan sergi salonunda ise Çanakkale Savaşları'nda kullanılan silahlar, şahsi eşyalar, mektuplar sergileniyor. Maalesef bu bölüm oldukça zayıf.

Son yıllarda Türkiye'de, Osmanlı ordusu ile birlikte Çanakkale'de savaşan Osmanlı coğrafyasında ve İtilaf Devletleri (İngiliz, Anzak ve Fransız) kuvvetlerinde bulunanların torunlarında Çanakkale'ye karşı duyarlılık artıyor. Türkiye'nin illerinden, dünyanın her yerinden Çanakkale'ye anma turları düzenleniyor. Dedelerin savaştığı topraklarda torunların kardeşliği büyüyor. Çanakkale'yi her yıl kaç kişinin ziyaret ettiği bilinmiyor. Sanırım her yıl 1 milyon civarı insan ziyaret ediyor.

Çanakkale Savaşı hem Türk, hem Müslüman hem de dünya tarihini etkiledi. Çanakkale geçilemedi. Moskova'ya yardımcı olmaya çalışan İtilaf Devletleri kuvvetleri Çarlık Rusyası'nın Karadeniz sahillerine ulaşamayınca 1917'de Sovyetler Birliği doğdu. Bu nedenle Rusya Federasyonu'nun da Çanakkale Savaşı'na şükran borcu bulunuyor. Ayrıca Osmanlı ordusunun komuta kademesinde Alman subaylar bulunduğu için Almanya'nın da Çanakkale Savaşı'nın yüzüncü yıl anma etkinliklerine Almanya da davet edilmeli...

Çanakkale yüzüncü yıl çerçevesinde Troia müzesinin kurulmasını ve Troia'nın ortaya çıkartılmasını da planlamış durumda. Bunun için dünyanın büyük üniversiteleri ve müzelerinin kazıya davet edilmesi uygun olabilir. Troia müzesinin kurulması Çanakkale'ye hiç tahmin edemeyeceği bir kültür turizmi merkezi haline getirecektir. Troia'nın hemen hemen tamamı toprak altında olmasına karşın yılda 500 bin turist çekmektedir.

"Dur Yolcu, bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir..." Gelibolu-Kilitbahir sırtlarında Boğaz'a giren gemileri Şair Necmettin Halil Onan'ın Çanakkale Savaşlarını konu eden Bir Yolcu'ya başlıklı şiirinin bu ilk dizeleri selamlar...