Ortadoğu'da Siyasi Dengeler Hızla Değişiyor

Musul ve Ambar Irak'ın Sünni Arap kökenli iki vilayeti. Maliki, Irak Kürdistan Bölgesi ile anlaşarak Musul'da Kürtlerin güçlenmesinin kapılarını açtı. Sünni Arapların kalesi olan Musul'da vilayet seçimlerinde Kürt listesi birinci oldu. 39 sandalyeli Musul vilayet meclisinde Kürtler 11 sandalye kazandılar. Buna karşın 2009 vilayet meclisi seçimlerinde Musul'da 19 sandalye kazanan Sünni Arapların Hatba listesi kökenli Birleşikler (Muttahidun) listesi sadece 8 sandalye alabildi. Üstelik 8'in 5'i de Türkmen. Maliki Musul ve Ambar'da Sünni Araplar içinde ittifaklar bularak Sünni Arapları bölmeyi başardı.

25 Haziran'da Irak'ın Selahaddin iline bağlı Tuzhurmatu ilçesinde gerçekleşen bombalı intihar saldırısında 13 kişi hayatını kaybetti. 71 kişi yaralandı. Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Yardımcısı Ali Haşim Muhtaroğlu ve Selahaddin eski Vali Yardımcısı Ahmet Koca'da hayatını kaybetti. Son iki yıldır Tuzhurmatu'daki Türkmen mahalleleri saldırıya uğruyor. 2013 yılının başında itibaren bu saldırılar daha da yoğunlaşmıştır. Neden Tuzhurmatu? Neden Türkmenler?

Tuzhurmatu, Kerkük'e bağlıyken, 1976'da oluşturulan Selahaddin vilayetine bağlanmıştır. Nüfusu 150 bin civarındadır. Tarihi, kültürel, toplumsal ve siyasal özellikleri itibariyle bir Türkmen yerleşimidir. Nüfusun çoğunluğunu Şii kökenli Türkmenler oluşturmaktadır. Şii kökenli Türkmenler de Türkmen kimliği daha güçlüdür. Sünni Türkmenler Araplaşmaya daha meyilli iken Şii Türkmenler kimliklerini korumaktadırlar. Kerkük'ün güneyinde Bağdat yolu üzerinde bulunan Tuzhurmatu, Irak Kürdistan Bölgesi sınırları içinde yer almıyor. Ancak Kerkük gibi genişletilmiş Irak Kürdistan'ı içinde gösteriliyor. Erbil'in resmi haritalarında bile Kerkük gibi Tuzhurmatu da Irak Kürdistanı'nın sınırları içindedir. Bu çerçevede genişletilmiş Irak Kürdistan'ı sınırları içinde Kürt nüfusunu arttırmak ve Kürtler dışındaki etnisitenin hakimiyetini tasfiye ederek azınlık durumuna getirmek politikası sistemli bir şekilde yürütülmektedir. Bu nedenle 2003 sonrasında Kerkük gibi Tuzhurmatu da Kürt nüfusunun yoğun olarak göç ettiği bir yer olmuştur. Tuzhurmatu'da ana amaç Türkmen kimliğinin tasfiye edilmek istenmesidir.

Suriye'de Beşar'ın lehine değişim

Suriye'de Beşar yönetimi hava üstünlüğünün yanında iki ülkeyi fiilen savaşa sokarak savaşın başlangıcından beri var olan dengeyi lehine bozmuştur. Lübnan'dan Hizbullah ve İran'dan Devrim Muhafızları artık resmen Suriye'dedir. Yorgun düşen Beşar güçlerine taze kan niteliğindeki bu askeri destek savaşın seyrini Beşar'ın lehine değiştirmektedir.

Mısır'da korkulan oldu

Mursi, Mısır'da şeffaf ve demokratik seçimler ile seçilmiş ilk cumhurbaşkanı idi. Ancak, eski rejimin kalıntılarını temizleyememiştir. Ekonomi, ordu ve istihbarat eski rejimin kontrolündedir.  Mursi döneminde yaşatılan ekonomik kriz, istihbaratın kontrolünde oluşturulan sokak hareketleri, ordunun anti-Mursi tavrını çok hızlı göstermesi Mursi'yi köşeye sıkıştırmıştır. Mursi, iradesinin halk iradesi olduğunu anlatarak, yasanın ve seçimin kendisine verdiği yasal cumhurbaşkanlığı süresi içinde cumhurbaşkanlığı görevinde kalacağını açıklamıştı. Ancak, hükümet olmak ile iktidar olmak kavramlarının farklı olduğunu Mursi de görmüştür.

Türkiye ve Ortadoğu aynı fiziki, siyasi, etnik, dini, mezhepsel ve kültürel coğrafyayı paylaşmaktadır. Ortadoğu grip olduğunda Türkiye'nin en azından nezleye yakalanma olasılığı oldukça yüksektir. Bu nedenle Ortadoğu'da değişen siyasi dengeler çerçevesinde bölgeye yönelik politikalarımızı yenilememiz gerekmektedir.