Reyhanlı ve Suriye izlenimleri

11 Mayıs öncesi son iki hafta Reyhanlı'da Perşembe pazarı civarına bomba konacağı üzerine yoğun bir söylenti vardı. Gerçek çıkan bu söylentilerin kaynağı nedir? Herkes biliyorsa neden önlenmedi? Tedbir alınmadı? Reyhanlı'ya giriş çıkışlarda arama yapılamaz mıydı? Reyhanlı'yı dış dünyaya bağlayan üç ana yol var. Kırıkhan, Cilvegözü, Antakya yolları. Bu yollara 11 Mayıs sonrası arama noktası konulmuştu. Olaydan 1,5 ay geçtikten sonra arama noktalarında arayan soran yok. Zaten Reyhanlı içine gelen iki bombalı araçta ana yollardan değil köy yolundan gelmişti. Birinci bombanın patladığı Perşembe pazarında krater gibi bir oyuk meydana gelmişti. Bombanın tellerinin yanlış bağlanmış olmasının buna neden olduğu söyleniyor. Bu nedenle bombanın şiddeti yanlara verileceğine aşağıya (toprağa) gitmiş. Eğer yanlara verilseydi bombaların şiddeti çok daha fazla olurdu.

Reyhanlı'nın umutları tükenmiş Suriyelileri

Reyhanlı'da Suriyeliler hâlâ korkuyor. Suriye'ye ve Türkiye'nin başka şehirlerine göç devam ediyor. Gaziantep, Adana, Mersin, Antalya ve İstanbul tercih edilen şehirler. Günde 400 civarı Suriyeli Türkiye'den Suriye'ye dönüyor. Çoğu parası bittiği için, bir kısmı da Türkiye'de Suriyelilere karşı davranışın giderek olumsuz olmaya başladığını düşündükleri için. Suriyelilerin yüreğine umutsuzluk yerleşmiş. "Öleceksek vatanımızda ölelim" diyorlar. 11 Mayıs sonrası Reyhanlı'da konuşlanan Türk ve yabancı STK'lar bürolarını Gaziantep'e taşıdılar. Reyhanlı'dan Suriyelilerin göçmesi Reyhanlı ekonomisini frenledi. Suriyelilerin sayesinde Reyhanlı'ya ayda yaklaşık 10 trilyon TL giriyordu. Reyhanlı kaymakamlığı Suriyelilerin hasar gören araçları için bir çalışma başlattı. Hasarın ödenmesi amaçlanıyor. Suriyelilerin işyerleri ruhsatsızdı. 11 Mayıs sonrası Reyhanlı belediyesi ruhsatsız işyerlerine izin vermemeye başladı. Aslında Suriyelilerin geçici olacağı düşünülüyordu. Onun için yasal düzenlemeye gidilmemişti. Türkiye Suriyeli mültecilere hazırlıksız yakalanıldı. Tecrübesizlik de vardı. Türkiye, Osmanlı Devleti'nin mültecileri kabul etme tecrübesini çoktan unutmuş. Batı'nın sahip olduğu mültecileri kabul etme ve entegre etme tecrübesini alabilecek ve Türkiye'ye adapte edecek yetenekte bürokratik kadrolara da sahip değil.

Reyhanlı'nın karşı yakası Suriye

Reyhanlı-Suriye sınırının Suriye tarafında sıfır noktasında Suriyeli iç mültecilerin kampları bulunuyor. Atme'de 35 bin, Ka'da 6 bin, Bab-el Hava'da 15 bin kişi iptidai koşullarda yaşıyor. Gözlemlediğim kadarıyla Özgür Suriye Ordusu'nda ordulaşma eğilimi artmış. Ama hem mafyatik, hem de cihatçı kontrol dışı gruplar artmış. Bu nedenle Suriye'den her türlü mal ve mültecilere giden yardımlar Reyhanlı'ya gelmeye başlamış: Pirinç, şeker (1,5 TL kg), zeyinyağı (3 TL kg), mercimek, un yağ, bakır tel, makine parçaları, mazot (2 TL litresi, varili 400 TL), mermi (Kalaşnikof mermisi çifti 6 TL), Hindistan ve Brezilya menşeli 50 kg'lık paketlerde dondurulmuş kemiksiz manda eti. Kuzey Suriye ile Cilvegözü sınır kapısına yakın Suriye köylerine kadarki bölümün PYD'nin kontrolünde olduğu ve yarı yasal bir hale gelen kaçakçılığı kontrol ettiği, PYD'nin denetiminde olan Afrin'de Türkiye'ye yönelik sahte çocuk maması ve ilaç üretimi yapıldığı iddia ediliyor. Ayrıca Reyhanlı'ya 45 km. uzaklıkta bulunan Halep'e Hizbullah ve İran Devrim Muhafızlarının gelmesi dengeleri alt üst etmiş.

Suriye'den Türkiye'ye doğru akan Asi ve Afrin'de iki senedir su var. Çünkü Suriye'de toprak işlenemiyor. Sadece savaş ve acı var.