Bilsem ne zaman nerede...

Uzaklardaki oğlumuzla oralardaki havalardan konuşurken öğrendik, 22,8 derece ile 1899'dan beri temmuzun en serin günüymüş. Yüzyıldan fazla bir zamandır, meteorolojik bilgilerin kaydının tutuluyor olması bana daha enteresan geldi. Hepimizi ilgilendiren kısa ve uzun vadeli hava tahminlerinin bu bilgi birikimi sayesinde yapılabildiğini hatırladım...

Pazarlamacılar ve reklamcılar hem havaların, hem de insanların nasıl seyredeceğini tahmin etmekle yakından ilgileniyorlar. Müşterilerine "Berbere gitme vaktiniz geldi, 30 metre ilerideki berberde dört gün için geçerli bir indirimden yararlanabilirsiniz" türünden mesajları gönderebilecekleri günlerin hazırlığını yapıyorlar.

Hâlihazırda araştırmacılar, ellerindeki verilerden ve o anda nerede bulundukları bilgisinden yola çıkarak, belli insanların bir iki saat içinde nerelere gidebileceklerini tahmin edebiliyorlar. Hayat tarzlarını, yaşayışlarını takip edebildiği insanları, belki kendilerinden de daha yakından tanıyıp, hareketlerini öngörebiliyorlar. Ama uzun vadeli tahminler yapmak pek o kadar kolay değil, yapılsa da tutmuyor. Du.

İki araştırmacı, (Salidek ve Krumm) insanların günler ve aylar sonra belli bir saatte nerede olabileceklerini kestirmek gibi devasa bir işe kafayı takmışlar ve üçyüz gönüllüyle bir deney yapmışlar.

Her birine GPS cihazları vererek, an be an ne zaman, nerelerde bulunduklarının kaydını tutmuşlar. Ellerindeki 50 milyon lokasyon verisini analiz edip, kişilerin hareketlerinin uzun vadeli tahminlerini çıkarabilmek için Far Out adlı özel bir program kullanmışlar.

Program, herhangi bir dış müdahale olmaksızın, eldeki verilerden anlamlar çıkarıp, her kişinin hayatındaki rutinleri otomatik olarak keşfetmeye çalışıyormuş. Haftalar ve aylarca değişmeden tekrarlanan günler, saatler ve yerlerin farkına varıyor, buna dayanarak tahminler geliştiriyormuş.

Program bir yandan hareketlerdeki "düzen"leri yakalamaya çalışırken, bir yandan da tahminleri ve gerçekleşenleri karşılaştırıp, kendini geliştiriyormuş. Bireyler, hayatlarında "düzen bozucu" bir şeyler yaptıklarında program bunu derhal fark ediyor ve kendini yeni duruma adapte ediyormuş.

Araştırmacılar, bu çalışma sonucunda, insanların hareketlerinin kısa vade bir yana nispeten uzun zaman dilimleri için bile oldukça öngörülebilir olduğunu tespit etmişler.

Henüz deneme safhasındaki bu proje ticarileştirildiğinde, hayatımıza ne kadar çok insanın karışabildiğini, pek çoğunun farkında olmasak da, tercih ve davranışlarımızı etkilemek için ne büyük bir güce sahip olacaklarını anlamamız için çok zaman geçmeyecek.

Öyle görünüyor.